Monday, October 17, 2011

Primary Amenorrhea AND "shandi Yoni Vyapat”

  
As a general health problem in current society studying and identify the conditions and diseases which can cause primary amenorhhea ,and identifying the similarity between primary amenorrhea and “shandi yoni vyapat”, can be useful in prevention of the diseases.

Amenorrhea is absence of menstruation and a normal feature in pre pubertal, pregnant, and postmenopausal females. Amenorrhea can be caused by any change in the organs, glands, and hormones involved in menstruation. Stress due to internal or situational concerns can cause secondary amenorrhea, because stress interferes with the brain's control (through hormones) of the ovaries.

The term is derived from Greek: a = negative, men = month, rhoia = flow. Derived adjectives are amenorrhoeal and amenorrheic. The opposite is the normal menstrual period (eumenorrhea).

In preindustrial societies, menarche typically occurred later than in current industrial societies. After menarche, menstruation was suppressed during much of a woman's reproductive life by either pregnancy or nursing. Reductions in age of menarche and lower fertility rates mean that modern women menstruate far more often.
Amenorrhea may be classified as physiological and pathological amenorrhea.

Physiological amenorrhoea (lack of periods) is normal during certain times in a woman's life such as Before Puberty, During Adolescence, During Pregnancy, While Breastfeeding, and During Menopause.

Pathological Amenorrhea or loss of periods is amenorrhea that occurs as a symptom of an underlying disease. It is not a disease process in itself. There are two types of pathological amenorrhea as primary and secondary amenorrhea.

Primary amenorrhea is defined as the
1.      No menses by 14 years of age and absence of secondary sex characteristics
2.      No menses by age 16 years of age with presence of secondary sex characteristics

Clinical approach to primary amenorrhea is described as
1.      breast are absent but uterus is present
2.      breast are present but uterus is absent
3.      breast are present and uterus is absent

Secondary amenorrhoea  is often caused by hormonal disturbances from the hypothalamus  and the pitutary gland or from premature menapause  , or intrauterine scar formation. It is defined as the absence of menses for three months in a woman with previously normal menstruation or nine months for women with a history of oligomenorrhea .

In Ayurveda, the diseases which affect the female organ of reproduction (yoni) have been classified into twenty different kinds as “yoni vyapat” .

In thirty eighth  chapter in uththarasthana of susruta samhita,chapter thirty in chikithsa sthana of charakasamhita,chapter thirty three in uththarasthana of astangahradaya samhita mentioned about the twenty different kind of diseases which affect the female genital organs describes under “yoni vyapat”.

Among them there are few that results in amonorrhea such as vandya,shandi,karninee and Shandi yoni vyapat causes primary amenorrhea.

But so far, none has established a clear relationship between shandi and congenital errors that may give rise to primary amennorea. People are not aware about these condition and why it occurs and Lack of understanding about the condition leads it to be over seen by doctors.

As not a curable disease once it occurred we should pay so much attention to this condition because women who suffer from shandi cannot reproduce,and they may cause various kinds of social problems .

Because Sexual reproduction allows mixing of genes which will result in more desirable traits that will result in individuals  who can better adapt to the environment, a fact that ensures the continued existence of a given species and people with ambiguous sexual pictures are not a  natural phenomenon, it is a mutation.

according to ayurveda, shandi yoni vyapat can be prevented to some extent(leaving out the "athma karma dosha")

Taking whatever measure to prevent the condition from occurring is important because these patients are a social liability because they cannot reproduce and they may cause various kinds of social problems

If we can identify what diseases fall under shandi, we can come to the conclusion that whatever preventable measures mentioned in ayurveda for shandy are also applicable for the diseases mentioned in western medicine under the primary amenorrhea.

There by awareness can be raised in people as to what we can do to minimize the possibilities of these kinds of congenital errors being occurring.

Monday, June 27, 2011

පැහැපත් සුවබර සමකට....(පුරුදු විදිහටම ද? )

සම කියන්නෙ අපේ ශරීරයේ වැදගත්ම අවයවයක් බව අමුතුවෙන් කියන්න ඕන නැහැ නෙ."බාහිර සම අහ්‍යන්තරයේ කැඩපතය" කියලත් කියන්නේ ඒ නිසාමයි.පැහැපත් ,නිරෝගී සමක් පුද්ගලයෙක්ට ආශිර්වාදයක්.මෙතරම් සම සුරකින්නට ය කියාගත් ආලේපන ,ප්‍රථිකාර ක්‍රම වෙළඳපොලේ පවතින්නත් හේතුව ඒකයි.

සම වයස්ගත වෙන්නෙ අපිත් එක්කමයි.ඒ නිසාම පුද්ගලයෙක්ගෙ තරුණ බාවය තීරණය කරද්දි සම වැදගත් සාධකයක් වෙනවා.සාමාන්‍යයෙන් අපේ සමට බලපැම් ඇති කරන වැදගත්ම සාධකයක් තමයි හිරු එළිය.සමකාසන්න රටක ජිවත් වෙන අපි නිරන්තරව විවෘත සූර්යාලෝකයට නිරාවරණය වෙනවා වැඩියි.ඒ නිසා හැකිතාක් සූර්ය රශ්මියෙන් ආරක්ෂාවෙන්න කටයුතු කිරීම සම පිළිබඳ සැලකීමේදි ඉතා වැදගත්.එමගින් අපිට,සූර්යකිරණවලින් සම වයස්ගතවීමට ඇතිකරන බලපැමෙන් ආරක්ෂා වෙන්න පුළුවන් වගෙම ,සූර්යාලෝකයෙන් ඇතිකරන පිලිස්සුම් ආකාර ලප ඇතිවීම වලක්වාගන්නත් පුළුවන්.අපේ රටේ අහන්න දකින්න අඩු වුණත් සූර්යාලෝකයට අනවශ්‍ය ලෙස නිරාවරණය වීම පිළිකා ඇතිවීමට හේතු වෙන බව දැන් තහවුරු කරගෙන තියෙනවා.හරිම සරලයි වගෙ පෙනුනත් මේක ටිකක් වැදගත් කාරණාවක් වෙනවා රූප සොබාව ගැන හිතද්දි.

  අනිත් කාරණාව තමයි වතුර.සමේ තෙතමනය හා සිසිල්බව එහි නිරෝගීකමට ඉතාම තදින් බලපානවා.මේ සඳහා නිෂ්පාදිත ආලේපන වර්ග හෝ ස්වභාවිකවම ගස්ලබු ,අලිපේර,පිපිඤ්ඤා වගෙ ආලේපන යොදාගන්න පුළුවන් වුනත් අපි කාටත් මග හැරුණ පහසුම ක්‍රමය තමයි දිනපතා ශරීරයට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වතුර පානය කිරීම.කවුරුත් දන්නවනෙ අපේ පරිවෘත්තිය ක්‍රියා වලදී අපි පානයෙන් ලබාගන්න ගන්න ජලයෙන් විශාල ප්‍රමානයක් අපට අහිමි වෙනවා.ඉතින් ආහර පාන වලින් අපි නැවත ඒවා ලබාගතයුතු වෙනවා.සාමාන්‍යයෙන් ආසන්න වශයෙන් ලීටර් එකහමාරක් විතර ජලප්‍රමාණයක් අපි දිනකට මුත්‍රා හැටියට පිට කරනවා.තවත් ලීටරයක් පමණ ස්වසනයේදි,දහඩිය සහ වෙනත් ශාරීරික චලන වලදී පිට වෙනවා.ඒ හින්දා පිරිමි පුද්ගලයෙක් නම් දිනකට වතුර ලීටර් තුනක් පමණවත් සහ කාන්තාවක් නම් ලීටර් දෙකයිදශම පහක්වත් පානය කරන එක සමේ කළ‍‍‍‍ණයට විතරක් නෙවෙයි ජීවිත කාලයේම නිරෝගී බවට වැදගත්.මීට අමතරව තමන්ගෙ සමේ ස්වාභාවය අනුව යොදන්න පුළුවන්, නිවසේදීම හදාගන්න පුළුවන් ,සමේ තෙතමනය රකින පහසු ආයුර්වේද ප්‍රථිකාරකත් තියෙනවා.

අනිත් කාරණාව තමයි දුම්පානය.තමන් දුම් පානය කරනවා වගෙම දුම් පානය කරන්නන් අසල ගැවසීමත් අනික් සෞඛ්‍ය ගැටලුවලට වගේම සම අකලට මහළු වෙන්න බලපානවා.එහි අඩංගු නිකොටින් සහ අනෙකුත් රසායනික ඔබේ සම මත සෛල වල ඔක්සිජන් සැපයුමට බාධා ඇති කිරීමත්,මියගිය සෛල වෙනුවට නව සෛල වැඩීමට බාධා ඇති කිරීමත් සිද්ධ කරනවා.ඒ නිසාම සම පහසුවෙන් අඳුරු පැහැ‍යට හැරී අකලට වයස්ගත වීම ඇති වෙනවා.

     මග තොට යන එන කොට දූවිල්ලට දුමට නිරාවරණය වීම සාමාන්‍යයි.එහෙම රැඳෙන අපද්‍රව්‍ය නිසි ආකරයට පිරිසිදු කරලා ඉවත් නොකිරීමත් සම අකළට මහළු වෙන්න හේතු වෙනවා.සුදුසු ආලේපනයක්(ස්වභාවික හෝ නිෂ්පාදිත )පාවිච්චි කරලා මේ කටයුත්ත පහසුවෙන් කරගන්න ගත වෙන්නෙ මිනිත්තු කිහිපයක් විතරයි.හැබැයි තමන්ගෙ සමට ඒ ආලේපන සුදුසුද කියන එක අවබෝධයෙන් තීරණය කරන්න ඕන කාරණාවක්.

සම මතුපිට රුධිර සැපයුම ක්‍රමවත් නොවුනාමත් සම මහළුවීම ඉක්මන් වෙනවා.මෘදු සම්බාහනයක් මගින් අපට සමේ රුධිර සැපයුම උත්තේජනය කරන්න පුලුවන්.අධික උණුසුම වගේ අධික සීතලත් සමට ඉතාම අහිතකරයි.සමහර වෙලාවට අපි භාවිත කරන රූපලාවන්‍ය ආලේපන,උපකරණ,අධික ලෙස නිදි වැරීම,රැකියාවේ ස්වභාවය,ආහාර රටාව මෙකී නොකී බොහෝ දේවල් සමේ නිරොගීබවට අපි නොහිතන බලපැම් ඇති කරන්න පුළුවන් .

හිතන පතන රටාවත් සමේ සුව පහසුවට ඉතා වැදගත්.ඒ ඒ කාලයට ඇතිවන සිතිවිලි හා මානසික තත්වය අනුව සමෙහි තෙතමනයවෙනස් වීම,තෙල් සහිත බවක් ඇති වීම ,කුරුලැ සහ ලප කැළැල් ඇති වීම සිදු වෙන්න පුළුවන්.

මේ සියල්ලත් එක්කම පෝෂණයත් ඉතාම වැදගත් බව අමතක කරන්න හොඳ නැහැ.


 ආයුර්වේදයේ රසායන සහ වාජීකරණ ගැන සඳහන් වෙන කොටසේ අකලට මහළුවීම වලක්වාගන්න පුලුවන් සාර්ථක නමුත් කැපවීමෙන් සිදු කලයුතු,ආහාර,ඖෂධ සහ ඇවතුම් පැවතුම් රටා ගැන පැහැදිලි විවරණ‍යක් ලබා දීල තියෙනවා.ඊට අමතරව සම්බාහනය පිළිබඳ සඳහන් කිරීමේදි මුහුණේ පිහිටි සුවිශේෂී මර්මස්ථාන පිළිබඳවත්,ශ්වසන අභ්‍යාස පිළිබඳවත්, වර්තමානයේ භාවිතවෙන , hydrotherapy, සහ aromatherapy පිළිබඳවත් ආයුර්වේදයේ සඳහන් වෙන්නෙ සම පිළිබඳව ස්ථර වශයෙන් පැහැදිළිව ව්‍යවච්ඡේදනය කිරීමක්ද සහිතවමයි.ඒ වගෙම පුද්ගලයාගේ සමේ ස්වභාවය අනුව වර්ගීකරණයකට ලක් කිරීමක්ද පැහැදිලිව හඳුනා ගන්නට ලැබෙනවා.ඒ ඒ පුද්ගලයාට ප්‍රතිකාර නියම කර තිබෙන්නේ ඉන් පසුවයි.සමට වර්ණය ලබා දෙන භ්‍රාජක පිතෙහි විකෘතිතා ඇතිවන අන්දම සහ ඒවාට ප්‍රථිකර්ම යොදන ආකරය සරලව හා නිරවුල්ව දක්වා තිබෙනවා.ඒ ප්‍රතිකර්ම ක්‍රම තුල සම්බාහන,ධාරා කර්ම,අභ්‍යංග ක්‍රම සහ ලේප යෙදීම් ආදීයත් ,අභ්‍යන්තර ප්‍රතීකාරත්,යෝග ව්‍යායාම් ආදියත් ඇතුලත්.

මෙහිදී අවධානයට යොමු නොවුණු සුවිශෙෂ කලාපයක් තියෙනවා.ඒ තමයි ච‍්රම රෝග.මෙතනදී බලාපොරොත්තු වුනේ සම නිරෝගීව පවත්වාගෙන යාම සිදු කරන්නෙ කොහොමද කියන කාරණාව පමණක් නිසා.

 ආයුර්වේදය විශිෂ්ඨ දර්ශනයක්.වෛද්‍ය ක්‍රමයක්.ප්‍රතිකාරයට සේම රෝග වලක්වා ගැනීමට මූලිකත්වය සමබරව ලබාදෙන.ඉතින් යහපත් , නිරෝගී දිවිපැවත්මක් සමඟ රුවැති සමක් ලබා ගැනීමට සිතීම ඔබ තවදුරටත් පමා කරනවාද ? :)








              

Sunday, April 24, 2011

ලංකායුර්වේදීය පූර්ව යුගයේ විකාශනය


උපතේ සිට මරණය දක්වා ගෙවන්නා වූ දශක කිහිපය තුල "මානවයා"නම් වූ සුවිශේෂ ජීවියාට ඉටු කිරීමට නියමිතව ඇති යුතුකම් රැසෙකි.ස්වකීය වර්ගයාගේ පැවැත්ම උදෙසාද,ජීවිත ජයග්‍රහණය උදෙසා ද එහිලා ස්වකීය කායික මානසික සුවතාවය අතිශය වැදගත් වනුයේ,ඒ සඳහා වූ කාර්යපටිපාටීන් ක්‍රමවත්ව පවත්වාගෙන යාම සඳහා අනුගමනය කල සෞඛ්‍යාරක්ෂණ ක්‍රමෝපායයන් හා ඇවතු පැවතුම් එදා මෙදාතුර විවිධාකාර හා වත්මනෙහි වඩාත් සංකීර්ණ වුවද එහිලා ගැනෙන පරමාර්ථය නොවෙනස්ය.ඒ අනුව යුග දේශ නියමයකින් තොරව සෞඛ්‍යාරක්ෂණය උදෙසා අනුගමනිත ක්‍රමෝපායයන්  විධිමත්ව පැවැත්වූ බවට ලිඛිතමය තොරතුරු,ජනප්‍රවාද,හා කැනීම් ඇසුරින් ලද තහවුරු කිරීමේ සාධක ග්‍රික,මෙසපොතේමියානු,අරාබි හා ඉන්දියානු ආදී ශිෂ්ටාචාර වල විරල නොවේ.ඒ අතුරින් භාරතීය ශිෂ්ටාචාරයෙහි සුපුෂ්පිතව මෙදෙසට හමා ආ ඉන්දියානු වෛද්‍ය ක්‍රමයත් ඒ හා සම්මිශ්‍රිත දේශීය වෛද්‍ය සම්ප්‍රදායත් ඇසුරින් බිහිවූ "ශ්‍රී ලාංකික ආයුර්වේද වෛද්‍ය සම්ප්‍රදාය " සුවිශේෂී වේ.


මෙරට පැවති වෛද්‍ය  ක්‍රම පිළිබඳ සැලකීමෙදී අවධානයට හසු කරගත හැකි කලාප තුනෙකි.එනම්,

1.ජනප්‍රවාද සහ ගැමි කථානදර ආදිය හෙවත් වාචසික සාක්ෂි
2.මහා වංශය ,චූල වංශය ආදී මෙරට ඉතිහාසය පිළිබඳ පිළිගත් ග්‍රන්ථාරූඪ සාක්ෂි
3..කැනීම් හා සෙල්ලිපි ආදිය මගින් හඳුනා ගෙන ඇති සාක්ෂි   වශයෙනි.

මෙකී සියලුම සාධක තුලින් තහවුරුකරගන්නා කරුණු නැවත ,

1.ආයුර්වේදය පිළිබඳ දැක්වූ සුවිශේෂී අවධානය
2.ප්‍රජා සනීපාරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට අනුගමනිත ක්‍රියා මාර්ග

ලෙස ඉසව් දෙකක් ඔස්සේ ව්‍යාප්තව ඇති බව පැහැදිලි වේ.

මෙරට රාජාවලියේ ආරම්භකයා වන විජය රජු සහ විජායවතරණය පිළිබඳ  පුවත බුද්ධ කාලයෙ අවසාන යත් සමඟ ඇරඹෙන්නකි.බුදුන් වහන්සේ ජීවමානව සිටි කාලයටත් වසර එක්දහස් අටසිය හතලිහකට පමණ පෙර "ලංකාපුර" නම් දේශයක රාවණ නැමැත්තකු රජකම් කළ බවත්, ඔහු විසින් "ශිව තාන්ඩව ස්ත්‍රෝත්‍රය".,"කුමාර තන්ත්‍රය","නාඩි ප්‍රකාශය","අර්ක ප්‍රකාශය",ආදී කෘතීන් රචිත බවත්;මෙකී ලංකාපුරය වත්මන් ශ්‍රී ලංකාවම  විය හැකි බවත් විස්වාස කෙරේ.මින් "කුමාර තන්ත්‍රය","නාඩි ප්‍රකාශය","අර්ක ප්‍රකාශය"වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රය පිළිබඳ රචිත ග්‍රන්ථ වන අතර යක්ෂ ගෝත්‍රික රාවණ ලංකාපුරයේ අධිපතිව සිටිමින් ඉන්දියාවේද කොටසක් පාලනය කල දශරාජපතියකුව සිටි බව රාමායණයෙහිද සඳහන්ව  ඇත.එසේම කුඩා රාවණා කෝට්ටේ,මහා රාවණා කෝට්ටේ,සීතාවක,සීතා එළිය,රාවණා ඇල්ල,රාස්සපාන,රාස්සගල ආදී මෙරට ග්‍රාම්‍ය හා ස්ථාන නාම හා ඒ පිළිබඳ ගෙතුණු ජනප්‍රවාද පිළිබඳ විමසන්නකු හට මෙරට විසූ ප්‍රබල ජන කොටස් හා එකී ප්‍රජාව තුල පැවති වෛද්‍ය ක්‍රම පිළිබඳව අදහසක් ගොඩ නඟා ගැනීම අසීරු නොවේ.

            ඉන් යක්ෂ ගෝත්‍රිකයන් පිළිබඳ සැලකීමේදී රෝග ශමනය පිණිස හිඳු සමාජයේ පවා පිළිගත් "භූත විද්‍යාව " සුලභව යෙදී ඇති බවත් "මන්ත්‍ර විද්‍යාව"එහිලා ප්‍රධාන වී ඇති බවත් පැහැදිලි වේ.(ආයුර්වේද සමීක්ෂාව -දසවන කළඹ ) දුම්මල, දුම, පන්දම, ගින්න , කහදිය, ආදීහු එහිදී ආධාරකයෝ වූහ.අවශේෂය යක්ෂ වෙදකමෙහි එන ඔසු යෝගයන් වන,යක්ෂ කායම,යක්ෂ විරේකය,යක්ෂ භූත තෛලය,යක්ෂ රාජ වටිය හා මානිභද්‍ර  වටිය මඟින් ඉටු කෙරිණි.නාග ගෝත්‍රික වෙදකම තුල ශමනය පිණිස විදුම් හා පිලිස්සුම් ආදිය ප්‍රමුඛ වූ බව ජනප්‍රවාද සහ මෙතෙක් මුද්‍රණය නොවූ පුස්කොළ පොත්වල අඩංගු තොරතුරු අනුව පැහැදිළි වේ.
            ක්‍රි.පූ.6 වන සියවසෙහි සිදු වූ ආර්යාගමනයට සමගාමීව දියුණු ශිෂ්ඨාචාරයක ඇරඹුම සිදු වූ බව නොරහසකි.විජයාගමනයට පසු රජුගේ මෞලි මංගල්‍යයට භරතයෙන් පැමිණි ශිල්ප ශ්‍රේණි දහ අටක ශිල්පීන් සහ කුල දහසක පිරිස මාතොටට ගොඩ බැසීම එකී මඟ ඔස්සේ තබන ලද පළමු යෝධ පියවර විය.


අනතුරුව සිදු වූ භාරතීය ආගමන  කිහිපයකට පසුව රජ පැමිණි පණ්ඩුකාභය රජු විසින් කරවන ලද තිඹිරි ගෙයක් පිළිබඳව ජනප්‍රවාද වල සඳහන්ව ඇත.මහින්දාගමනය හෙවත් හෙල සංස්කෘතියේ  සමඟ මිහිඳු හිමියන් හා සංඝමිත්තා තෙරණිය සමඟ දහ අට කුළය පිරිවර මෙරටට රැගෙන ආ බෞද්ධ දර්ශනය ,උත්තර භාරතීය සභ්‍යත්වය හා තවත් බොහෝ දේ පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමේදී ධර්මාශෝක රජු විසින් දෙවන පෑතිස් රජු වෙත එවන ලද පුද පඬුරු අතර"ත්‍රිඵලා" ද වූ බව ප්‍රකටය තවද මෙරට කරවූ ප්‍රථම රෝහල ලෙස දෙවන පෑතිස් රජු විසින් මිහින්තලා කඳුපාමුල  කරවූ අංග සම්පූර්ණ රෝහල ඉතිහාසයට එක් වී ඇත. (ආයුර්වේද සමීක්ෂාව -දසවන කළඹ )


දකුණු ඉන්දියාවේ සේන, ගුත්තික, අසේල, එළාරාදීන්ගේ ආක්‍රමණ හේතුවෙන් සංස්කෘතියට හා තත්කාලීන සමාජයට සිදු වූ හානිය සුළු කොට තැකිය නොහැකි වුවද ඒ හා සමගාමීව එකී සේනාවන්ගේ සෞඛ්‍ය ආරක්ෂා කිරීමට යොදාගත් අගස්ති වෛද්‍ය සම්ප්‍රදාය ආශ්‍රිත ක්‍රමවේද  ලාංකීය වෙදකම සඳහා ද ඇතුලත් කර ගැනීමට හැකි වීම විශේෂ අවස්ථාවකි.අනුරාධපුර සහ පොළොන්නරු යුග මෙරට දේශීය වෛද්‍ය ඉතිහාසයේ ස්වරණමය යුගයන් බවට පත් වීමට මෙමගින් ලද දායකතවයද ඉවහල් වූ බව නොරහසකි. තවද පොළොන්නරු යුගයේ බුරුමයට යැවුණු යුධ සේනාවන් අතර යුධ තුවාලකරුවන්ට උපස්ථාන කිරීමට” චරිතවත්” හෙදියන්ද යැවූ බව සඳහන්ය. පණ්ඩුකාභය රජු අනුරාධපුර නගර නිර්මාණයේදී සනීපාරක්ෂාව පිළිබඳ සුවිශේෂී අවදානයක් යොමු කරමින් නගර ශෝධකයන් පන්සියයක් ද, කසල ශෝධකයන් දෙසියයක්ද ,මළ සිරුරු බැහැර කරන්නන් දෙසිය පනහක්ද, සොහොන් පල්ලන් පහලවක්ද පත්කල බවට මහාවංශයේ වන සඳහනට අනුව ස්වස්ථ පරායනයට මෙන්ම ආතුර පරායනයට එනම් ප්‍රථිකාරයට සහ රෝගවලක්වා ගැනීමට ද, ප්‍රජාසෞඛ්‍යාරක්ෂණයට ද එක හා සමාන අවදානය යොමුකර ඇති බව පැහැදිළිය. 

එසේම මහමෙව්නාව පිහිටුවීමෙන් මුටසීව රජු අපේක්ෂා කර ඇත්තේ (ක්‍රි.පූ.307-247 ) නගර වාසීන්ට සැඳෑ සක්මනට හා සාමීචීන් පැවත්වීමට සුදුසු කළාපයක් ඇති කිරීමට බවත් ,ජනතාවගේ මානසික සුවතාවය පාලකයන්ගේ අවදානයට යොමු වියයුත්තක් ලෙස සැලකූ  බවත්  මහා වංශයේ ඒ පිළිබඳ වන සඳහනට අනුව වටහා ගත හැකිය.  
      රෝහල් පිහිටුවා ගිලානෝපස්ථානයට මඟ සැලසූ දුටුගැමුණු රජතුමා තම පාලන සමයේදී එළාර රජු සමඟ කළ විජිත පුර සටනේදී උණු ලෝදියෙන් දැවුණු කඩොල් ඇතුගේ පිටෙහි තෙල් ගල්වා පුළුන් අලවා කල ප්‍රතිකාරය පිළිබඳ සද්ධර්මාලංකාරයෙහි වන වර්ණනාවද සුවිශේෂී වේ. 
         දක්ෂ වෙදදුරෙකු සහ ප්‍රජා පාලකයකු ලෙස ප්‍රකට බුද්ධදාස රජු (ක්‍රි.ව.337-385)"සාරාර්ථ සංග්‍රහය" නමින් සකු බසින්  මෙරට ප්‍රථම වෛද්‍ය ග්‍රන්ථය රචනා කල බව මහා වංශයේ සඳහන්ය.ගමක් පාසා නිදහස් බෙහෙත් ශාලා සහ සූතිකාගාර කරවූ මොහු ජනතාවට මෙන්ම වන සතුනටද ප්‍රථිකාරයට මග සැලසූ අයුරු රජු විසින්ම ආහාර මඟෙහි පණු කැදැල්ලක් සහිතව සිටි භික්ෂුවට කළ ප්‍රතිකාරය, වාත රෝගී භික්ෂුවකට කළ ප්‍රතිකාරය, දරු ගැබ නුහුරට පිහිටි චණ්ඩාල ස්ත්‍රියකට කළ ප්‍රතිකාරය, පීනස් රෝගියකුගේ හිස පලා කළ ශල්‍ය කර්මය හා නාගයකුගේ උදරය පලා කළ බව ප්‍රකට ශල්‍ය කර්මය පිළිබඳව චූල වංශයේ තිස් හත් වන පරිච්ඡේදයේ සඳහන්ව ඇත.

"රජ තෙම ලක්වැස්සන් හට හිත පිණිස ගමක් පාසා වෙදහල් කරවා එහි වෙදුන් නියුක්ත කළේය.එසේම රජ තෙමේ සියළු වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රයන්ගේ සාරර්ථයන් හකුළුවා සාරාර්ථ සංග්‍රහය නම් ප්‍රකරණයක් තනා අනාගතයෙහි ලක්දිව පිළියම් පිණිස වෙදුන් කෙරෙහි තැබුයේය.රජතෙමේ ගම් දහයෙක් හි එක එක වෙදෙක් බැගින් යෙදුයේය.කෙත් අයෙන් විස්සෙන් අඩක් වෙදුන්ගේ දිවි වැටුප් කර දුන්නේය.ඇතුන් අසුන්ට හා සේනාවන්ට ද වෙදුන් නියම කළේය." (මහා වංශය )

තවද ස්වකීය වස්ත්‍රයට අමුණන ලද විශේෂ කොපුවක බහා ශල්‍ය උපකරණ කට්ටලයක් යන එන තන්හි රැගෙන ගිය මෙතුමා රෝගීන් සඳහා විශේෂ විශ්‍රාම ශාලා ද ,කොරුන් අන්ධයන් සඳහා විශේෂ නිවාසද ඉදි කළ බව චූල වංශයේ තිස් හත් වන පරිච්ඡෙදයේ වැඩි දුරටත් සඳහන් වේ. 
       ක්‍රි.ව 365 දී රජ පැමිණි උපතිස්ස රජු අඳ,පිළු සූතිකාවන් සඳහා ඔසුහල් පිහිටවූ බව ද, දෙවන උපතිස්ස රජුද ආරෝග්‍ය ශාලා කරවූ  බව ද මහා වංශයේ සඳහන් ය.තව ද දෙවන දප්පුල,පළවන උදය ආදී රජ වරුන්ද ආරෝග්‍ය ශාලා කරවූ බවත් දෙවන දප්පුල රජු එම ආරෝග්‍ය ශාලා නඩත්තුවට ගම්වර දුන් බවත්  එහි වැඩි දුරටත් දක්වා තිබේ.